بخش گزارش ها
به شعر حافظ شیراز می رقصند و می کوبند...
گزارش سخنرانی دکتر نیما تجبردر کنسرت گروه موسیقی مهر (تدوین: ندا حبیبی)
دکتر نیما تجبر , پس از قرار گرفتن در پشت تریبون , خرسندی خویش را از حضور در محفل موسیقایی دانشجویی ابراز کرد و سخنان خویش را بدین گونه آغاز کرد که "غزل" پارسی از ابتدا با موسیقی متولد شده است و اضافه کرد در گذشته شعر فارسی با موسیقی همراه بوده است چرا که در ابتدا شعرفارسی هجایی بوده است اما به سرعت جای خویش را به شعر عروضی داده است وی پس از برشمردن انواع شعر در زمان ساسانیان , افزود شاعران پارسی گوی فراوانی در تاریخ ادبیات ما به چشم می خورند که خود دستی به ساز داشته و موسیقی و آواز را می شناخته و می نواخته اند هم چون منوچهری دامغانی , فرخی سیستانی و... که طلیعه غزلیات فارسی گواه بر همین شناخت است .
دکتر تجبر از آشنایی اکثر قریب به اتفاق غزل سازان معاصر با موسیقی سخن راند و اضافه کرد غزل در موسیقی نطفه می یابد و رشد پیدا می کند, اوج می گیرد و متجلی میشود. او چنین اذعان کرد که موسیقی یکی از راه های انتقال شعر است و این راه در گذشته بسیار موسوم بوده است.
او به نقل از سفرنامه ابن بطوطه , در مورد خوانش ساز آواز که غزل سعدی دست مایه ی آن بوده است درطی سفرابن بطوطه به چین پرداخت و تصریح کرد راه گسترش شعر در گذشته صوت بستن و موسیقی بر شعر بوده است.
ایشان به وجه تسمیه نام حافظ اشارتی داشتند , خواجه ی شیراز علاوه بر حافظ قرآن بودن , "حافظ" خوانده می شد چرا که در گذشته حافظان الحان موسیقیایی را "حافظ" می نامیده اند . تجبر اضافه کرد : حافظ بی گمان بعضی از غزل های خویش را با توجه به دستگاه ها و الحان موسیقی می سراییده است. و با ذکر چند مثال , این مقوله را تایید نمود.
به شعر حافظ شیرازمی کوبند و می رقصند // سیه چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
تجبر از گوشه های موجود در دستگاه های موسیقی ایرانی در سخن خویش بهره برد , و وقوف حافظ بر همین گوشه ها صحبت کرد و مثال های اشعار حافظ را در گواه علم به این گوشه ها بیان نمود.
تجبر هم چنین از استفاده حافظ از واژگان تخصصی موسیقایی و نام بردن سازها در دیوان وی سخن راند و در نهایت سخن خویش را با توضیح تفصیلی و با مثال های فراوان در مورد درک حافظ از موسیقی کلام و موسیقی آوازی , پایان داد.
ایشان پس از سپاسگزاری از عوامل برگزاری و خرسندی خویش ازین برنامه موسیقایی تریبون را ترک نمودند
گزارش کنسرت گروه بامداد (تدوین:معین مجتهدین یزدی)دکتر نیما تجبر , پس از قرار گرفتن در پشت تریبون , خرسندی خویش را از حضور در محفل موسیقایی دانشجویی ابراز کرد و سخنان خویش را بدین گونه آغاز کرد که "غزل" پارسی از ابتدا با موسیقی متولد شده است و اضافه کرد در گذشته شعر فارسی با موسیقی همراه بوده است چرا که در ابتدا شعرفارسی هجایی بوده است اما به سرعت جای خویش را به شعر عروضی داده است وی پس از برشمردن انواع شعر در زمان ساسانیان , افزود شاعران پارسی گوی فراوانی در تاریخ ادبیات ما به چشم می خورند که خود دستی به ساز داشته و موسیقی و آواز را می شناخته و می نواخته اند هم چون منوچهری دامغانی , فرخی سیستانی و... که طلیعه غزلیات فارسی گواه بر همین شناخت است .
دکتر تجبر از آشنایی اکثر قریب به اتفاق غزل سازان معاصر با موسیقی سخن راند و اضافه کرد غزل در موسیقی نطفه می یابد و رشد پیدا می کند, اوج می گیرد و متجلی میشود. او چنین اذعان کرد که موسیقی یکی از راه های انتقال شعر است و این راه در گذشته بسیار موسوم بوده است.
او به نقل از سفرنامه ابن بطوطه , در مورد خوانش ساز آواز که غزل سعدی دست مایه ی آن بوده است درطی سفرابن بطوطه به چین پرداخت و تصریح کرد راه گسترش شعر در گذشته صوت بستن و موسیقی بر شعر بوده است.
ایشان به وجه تسمیه نام حافظ اشارتی داشتند , خواجه ی شیراز علاوه بر حافظ قرآن بودن , "حافظ" خوانده می شد چرا که در گذشته حافظان الحان موسیقیایی را "حافظ" می نامیده اند . تجبر اضافه کرد : حافظ بی گمان بعضی از غزل های خویش را با توجه به دستگاه ها و الحان موسیقی می سراییده است. و با ذکر چند مثال , این مقوله را تایید نمود.
به شعر حافظ شیرازمی کوبند و می رقصند // سیه چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
تجبر از گوشه های موجود در دستگاه های موسیقی ایرانی در سخن خویش بهره برد , و وقوف حافظ بر همین گوشه ها صحبت کرد و مثال های اشعار حافظ را در گواه علم به این گوشه ها بیان نمود.
تجبر هم چنین از استفاده حافظ از واژگان تخصصی موسیقایی و نام بردن سازها در دیوان وی سخن راند و در نهایت سخن خویش را با توضیح تفصیلی و با مثال های فراوان در مورد درک حافظ از موسیقی کلام و موسیقی آوازی , پایان داد.
ایشان پس از سپاسگزاری از عوامل برگزاری و خرسندی خویش ازین برنامه موسیقایی تریبون را ترک نمودند
24تا29آبان ماه،مشهد شاهد اولین کنسرت عمومی خود در سال 1389 بود! کنسرتی که به همت گروه موسیقی اصیل ایرانی بامداد و پس از دوندگی های بسیار آقای سالار مرتضوی سرپرست با انگیزه این گروه انجام شد.
گروه بامداد، آذر ماه سال 1388 هم در سالن مصلی نژاد مشهد کنسرتی عمومی را اجرا کرد و پس از آن کنسرت،هیچ گروهی اجازه اجرای عمومی در سطح شهر را پیدا نکرد تا باز مشهد یکی از سال های خاموش خود را سپری کند.تا این که سرانجام خبر کنسرت جدید گروه بامداد،بارقه هایی از امید را در ذهن هنر دوستان این شهر ایجاد نمود.
این کنسرت در یکی از سالن های سینما سیمرغ مشهد واقع در میدان مادر،طی 5 شب و با استقبال نسبتا خوب مشهدی ها انجام شد.سالن سیمرغ از نظر فنی(صدا،اندازه سن،تهویه،صندلی ها و دید تماشاگران و...)دارای وضعیت مطلوب و مناسب اجرای موسیقی نیست.اما این نکته را یاد آور می شوم که این گروه به هر دلیلی اجازه اجرا در هیچ سالن دیگر (نقاط بهتر شهر) را از طرف اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد پیدا نکرد،که این خود جای بحث های مفصلی دارد و از حوصله این گزارش خارج است.
نویسنده این گزارش ،شب دوم اجرا فرصت حضور در این کنسرت را پیدا کرد و وقتی متوجه شدم که صندلی من که شماره آن روی بلیط نوشته شده بود،در ردیف های اول قرار دارد با خود می گفتم که ای کاش ردیف های بالاتر می بودم چون عملا ردیف های جلو زاویه دید خیلی بدی داشت.و در قسمت دوم برنامه با توجه به خالی بودن ردیف های بالاتر جای خود را تغییر دادم و ترجیح دادم که برنامه را از آن بالا دنبال کنم.این سالن دارای شیب تندی است و صحنه اجرا در گود ترین قسمت قرار دارد که باعث شده این مجموعه،سالن گلادیاتور ها را لقب بگیرد.چون کمی شبیه محل تجمع یونانی ها برای دیدن جنگ گلادیاتورهاست!
به هر حال پس از 30 دقیقه تاخیر،هنرمندان گروه بامداد با احتیاط و به آرامی(به علت فضای بسیار کوچک صحنه)به روی سن آمدند و به سختی در جای خود مستقر شدند.
اعضای گروه به ترتیبی که روی سن حضور داشتند از راست به چب عبارت بود از:
سالار مرتضوی(دف و دایره و کوزه)/آتبین نقوی(بم تار)/امیر گوهریان(تار)/حمید سبحانی(آواز)/بابک شایق(سنتور)/مسعود یکتا(نی)/پیمان اسماعیلی (کمانچه)/امید ناگهانی(تمبک).
این ترکیب نسبت به کنسرت سال قبل تغییراتی داشت ،رامین میلانی که سال گذشته عهده دار سنتور بود امسال به عنوان ناظر صدا در کنار صدا بردار دیده می شد.داود رئوف که سال گذشته یکی از نوازندگان تار این گروه بود امسال در کنسرت حضور نداشت اما آثار زیبایی از وی به اجرا در آمد.
محسن حجازی که در کنسرت پیشین نوازنده بم تار و سه تار و همچنین آهنگساز برخی از قطعات بود ،در این کنسرت حضور نداشت اما در بروشور نام او بعنوان تنظیم کننده تصنیف سلام،دیده می شد.
امیر فرهنگ اسکندری هم که در کنسرت پیشین عود را عهده دار بود،در این کنسرت حضور نداشت تا آتبین نقوی تنها بم نواز این گروه باشد.
کنسرت در دو بخش انجام شد.بخش اول شامل اجرای قطعاتی دردستگاه راست پنجگاه و آواز اصفهان بود که از جمله این قطعات می توان به تصنیف سلام ،ساخته و تنظیم امیر گوهریان و محسن حجازی،چهار مضراب شوق ساخته داود رئوف ،تصنیف دیده مست ساخته حمید سبحانی با تنظیم امیر گوهریان،چهار مضراب پاییز ساخته بابک شایق،تصنیف صلای مستان ساخته سالار مرتضوی و قطعه شاد آفرین ساخته عرفان اسماعیلی اشاره کرد.
بخش دوم نیز شامل اجرای قطعاتی در آواز افشاری و دستگاه نوا بود که از جمله این قطعات می توان به مقدمه وهفت ضربی انتظار ساخته و تنظیم داود رئوف ،تصنیف مهر جانان ساخته امیر گوهریان با شعری از سالار مرتضوی ،قطعه نوایی،تصنیف بزم خموش ساخته امیر گوهریان با شعری از نیلوفر حسن زاده و سالار مرتضوی ،چهار مضراب رقص باد ساخته امیر گوهریان و تصنیف هجران ساخته داود رئوف اشاره کرد.
عکس:شیوا خادمی
این کنسرت در یکی از سالن های سینما سیمرغ مشهد واقع در میدان مادر،طی 5 شب و با استقبال نسبتا خوب مشهدی ها انجام شد.سالن سیمرغ از نظر فنی(صدا،اندازه سن،تهویه،صندلی ها و دید تماشاگران و...)دارای وضعیت مطلوب و مناسب اجرای موسیقی نیست.اما این نکته را یاد آور می شوم که این گروه به هر دلیلی اجازه اجرا در هیچ سالن دیگر (نقاط بهتر شهر) را از طرف اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد پیدا نکرد،که این خود جای بحث های مفصلی دارد و از حوصله این گزارش خارج است.
نویسنده این گزارش ،شب دوم اجرا فرصت حضور در این کنسرت را پیدا کرد و وقتی متوجه شدم که صندلی من که شماره آن روی بلیط نوشته شده بود،در ردیف های اول قرار دارد با خود می گفتم که ای کاش ردیف های بالاتر می بودم چون عملا ردیف های جلو زاویه دید خیلی بدی داشت.و در قسمت دوم برنامه با توجه به خالی بودن ردیف های بالاتر جای خود را تغییر دادم و ترجیح دادم که برنامه را از آن بالا دنبال کنم.این سالن دارای شیب تندی است و صحنه اجرا در گود ترین قسمت قرار دارد که باعث شده این مجموعه،سالن گلادیاتور ها را لقب بگیرد.چون کمی شبیه محل تجمع یونانی ها برای دیدن جنگ گلادیاتورهاست!
به هر حال پس از 30 دقیقه تاخیر،هنرمندان گروه بامداد با احتیاط و به آرامی(به علت فضای بسیار کوچک صحنه)به روی سن آمدند و به سختی در جای خود مستقر شدند.
اعضای گروه به ترتیبی که روی سن حضور داشتند از راست به چب عبارت بود از:
سالار مرتضوی(دف و دایره و کوزه)/آتبین نقوی(بم تار)/امیر گوهریان(تار)/حمید سبحانی(آواز)/بابک شایق(سنتور)/مسعود یکتا(نی)/پیمان اسماعیلی (کمانچه)/امید ناگهانی(تمبک).
این ترکیب نسبت به کنسرت سال قبل تغییراتی داشت ،رامین میلانی که سال گذشته عهده دار سنتور بود امسال به عنوان ناظر صدا در کنار صدا بردار دیده می شد.داود رئوف که سال گذشته یکی از نوازندگان تار این گروه بود امسال در کنسرت حضور نداشت اما آثار زیبایی از وی به اجرا در آمد.
محسن حجازی که در کنسرت پیشین نوازنده بم تار و سه تار و همچنین آهنگساز برخی از قطعات بود ،در این کنسرت حضور نداشت اما در بروشور نام او بعنوان تنظیم کننده تصنیف سلام،دیده می شد.
امیر فرهنگ اسکندری هم که در کنسرت پیشین عود را عهده دار بود،در این کنسرت حضور نداشت تا آتبین نقوی تنها بم نواز این گروه باشد.
کنسرت در دو بخش انجام شد.بخش اول شامل اجرای قطعاتی دردستگاه راست پنجگاه و آواز اصفهان بود که از جمله این قطعات می توان به تصنیف سلام ،ساخته و تنظیم امیر گوهریان و محسن حجازی،چهار مضراب شوق ساخته داود رئوف ،تصنیف دیده مست ساخته حمید سبحانی با تنظیم امیر گوهریان،چهار مضراب پاییز ساخته بابک شایق،تصنیف صلای مستان ساخته سالار مرتضوی و قطعه شاد آفرین ساخته عرفان اسماعیلی اشاره کرد.
بخش دوم نیز شامل اجرای قطعاتی در آواز افشاری و دستگاه نوا بود که از جمله این قطعات می توان به مقدمه وهفت ضربی انتظار ساخته و تنظیم داود رئوف ،تصنیف مهر جانان ساخته امیر گوهریان با شعری از سالار مرتضوی ،قطعه نوایی،تصنیف بزم خموش ساخته امیر گوهریان با شعری از نیلوفر حسن زاده و سالار مرتضوی ،چهار مضراب رقص باد ساخته امیر گوهریان و تصنیف هجران ساخته داود رئوف اشاره کرد.
عکس:شیوا خادمی
